2. Костюк Н. Космос і життя. К. Політвидав України. 1965. 60 с.

3. Романець В. Фантазія, пізнання, творчість. К. Наукова думка. 1965. 151 с.

4. Розанова А. А. Космічна тема в науковій фантастиці / Обкладинка О. М. Білодуб. — К.: Знання, 1966. — 48 с. — (Товариство «Знання» УРСР. Серія 4. №10). 12 коп. 32 680 пр. (обкладинка)

5. Кущ О. П., Кравченко Є.Є. В світі мрій: Бесіда про науково-фантастичну літературу / Обкладинка І. І. Білоконєва. – Харків: Редакційно-видавничий відділ Книжкової палати УРСР, 1968. – 124 с. 32 к.

6. Подорож без кінця: У світі пригод і фантастики: Історія и поетика жанрів: Літературно-критичні статті / Упор. Микола Славинський; Худ. М. М. Усов. — К.: Радянський письменник, 1986. — 280 с. 60 коп. 2 500 пр. (палітурка) — Із змісту: Василь Бережний. Апологія фантастики; Віктор Положій. Погляд із минулого: Спроба стислого нарису з історії української і радянської фантастики; Сергій Пільненький. На світанку фантастики; Василь Півторадні. Перший пригодницький роман на Україні; Людмила Козинець. Репетиція майбутнього; Віктор Савченко. На нові орбіти: Молода фантастика: здобутки й перспективи.

Затым была створана выдавецка-паліграфічная кампанія “Эрыдан” і заснавана серьія “Фантакрим-extra: Фантастика, приключения, детектив”, а ў 1991 г. пабачыў свет

літаратурна-мастацкі і публіцыстычны часопіс “Фантакрйм MEGA”. Назва

"фантакрим” (фантастыка з крымінальным сюжэтам) стала своеасаблівым

серыйным знакам. На жаль, "Эрыдан” выдае творы фантастычнага Жанру на

рускай мове, таму засяродзім сваю ўвагу на беларускамоўных фантастычных апавяданнях маладых аўтараў.

Фантастычныя творы адлюстроўваюць трывогу аўтараў За бўдучае нашай планеты, за лёс чалавецтва. Некаторыя з іх маюць антываенную накіраванасць, утрымліваюць крытыку розных бакоў сучаснага жыцця, асвятляюць маральна-этычныя праблемы, праблемы аховы прыроды i навакольнага асяроддзя.

Сучасная беларуская проза прапанавала такую канцэпцыю чалавека,

згодна з якой ён мноствам нябачных ніцей звязаны з іншымі людзьмі, пры14

чым не толькі сучаснікамі, але і з папярэднікамі, і з тымі, хто прыйдзе следам. Гэтыя цікавыя пытанні ўзнімаюць празаікі “новай хвалі", якія пачалі пісаць пра тое, што ў беларускай літаратуры да гэтага часу мала і слаба развівалася, яны спрабуюць свае сілы ў фантасТыцы, містыцы, дэтэкгывах,

гістарычных паданиях. Таму, каб прыцягнуць увагу да маладых аўтараў i да

пэўнай тэндэнцыі ў маладой прозе, у снежні 1990 г. у серыі «Бібліятэка часопіса "Маладосць”» была выдадзена калектыўная кніга “Пад знакам

Стральца”. Некаторыя з яе аўгараў І.Масляніцына, У.Клімовіч, У.Міхно,

В.Праўдзін — пазней выдалі ў гэтай жа еерыі свае ўласныя кнігі. Так, у

1996 г. выйшла кніга ірыны Маеляніцынай "Легенды", у якую былі ўкпючаны

творы, напісаныя на падставе народных паданняў, легенд, вераванняў. Ha

ёй адчуваецца ўплыў кнігі Я.Баршчэўскага "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Абапіраючыся на бацькоўскую спадчыну, стварыла свае "Паганскія экспрэсіі” (Полымя. 1997. №12) Галіна Багданава. У іх, сапраўды, адчуваецца сіла выражэння пачуццяў і перажыванняў нашай далёкай папярэдніцы, з якой атаясамлівае сябе пісьменніца. Яна

ўвабрала ў сябе і выкарыстала ў творы не толькі звесткі, пачэрпнутыя з вераванняў, прымет, прымхаў, але і стварыла магічную таямнічасць далёкага

мінулага. ■

Да фантастычных, казачных; ці, нават, з прымессю містыкі сюжэтаў

звЯртаецца ў сваіх апавяданнях "Лесуны”, “Твар на сцяне”, “Певень жоўтага

колеру” Ягор Конеў. Прыклад рэдкай для нашага часу самаахвярнасці ў

каханні прыводзіць гэты аўтар ў містычным апавяданні 'Тісторыя сябра".

Школьнік закахаўся ў сваю аднакласніцу, якая моцна захварэла і надзеі на

жыццё ўжо не было. Хлопец "забраў” яе хваробу, і дзяўчына паправілася, а

сам ён надоўга злёг. Гэтая незвычайная гісторыя не закончана, так як

невядома, ці выздаравеў галоўны гёрой.

А.Гара (творчы псеўданім Алеся Апяшкевіча) у сваёй першай кніжцы

"Д’яблава мора” (1994), выдадзенай у бібліятэцы часопіса “Маладосць”, пераплятае фантастычнае з рэальным, будуе займальныя сюжэты, запрашае

здзейсніЦь незвычайнае падарожжа на касмічным караблі: Міжволі задумается над сэнсам уласнага жыцця, калі прачытаеш апавяданне "Страшны

суд”. Быгіо ці не было? — гэтым пытан нем ужо месяц пасля незвычайнай

ночы заклапочаны пюьменнік — галоўны герой твора. У тую ноч прышэлец

забраў яго прама з пакоя цераз балкон на лятальны апарат, які скіраваўся ў

начное неба. Там, на Нябёсах, адбыўся суд: людзей судзілі за грахі зямныя.

Самыя неверагодныя здарэнні падпільноўваюць герояў кнігі Пятра

Сямінскага "Бачу сонца” (1996), якая таксама выйшла ў бібліятэцы часопіса

“Маладосць”. Адны з яго герояў сустракаюцца з загадкавымі пачварамі,

другія, пакутуючы ад бяссоніцы, становяцца сведкамі, як у іх кватэры

пачынаюць раптам ажываць хатнія рэчы, трэція ўступаюць у кантакт з НЛА.

У апавяданні "Фантазія пра першых людзей” (Маладосць. 1996. №12) Павел Развадоўскі стварыў сваю версію ўзнікнення чалавека на Зямлі. ён думав, што чалавек родам зусім не з планеты Зямля, што ён апынуўся на ёй

Зусім выпадкова. Аўтар расказаў прыгожую гісторыю пра Юа і Сію, якія прыляцелі на Зямлю з планеты, дзе няма ні хворых, ні калек, дзе людзі ніколі не

падманваюць і не забіваюць адзін аднаго, дзе мацнейшы не падпарадкоўвае сабё слабейшага. Гармонія на гэтай планеце ўсталявалася пры дапамозе вучэння Дуа. Гэтае вучэнне ўказвала, як павінен быў жыць чалавек на

кожНым этапе. "Да пэўнага ўзросту трэба было навучацца. Затым злучыцца

з жаНчынаю і нарадзіць дзве жывыя істоты. Трэцяя стадыя — рух у касмічнай

прасторы. Гэтую стадыю называлі "ілюзія надзей”. Кожны, хто адпраўляўся

ў космас, меў надзею сустрэць нешта такое, што дапаможа растлумачыць

вучэнне Дуа”1. Юа і Сія не змаглі вярнуцца на сваю планету, так пачалася

трагічная людская гісторыя.

Сяргей Патаранскі ў апавяданні-казцы “Дарадца” (Маладосць. 1996.

№12) выкарыстоўвае сюжэт “Фаўста" Гётэ. У аднаго кіраўніка быў дарадца,

які з’явіўся каля высокай асобы невядома як, але ўсе адчулі, то чалавек ён

хітры i небяспечны. Аднойчы дарадца прапанаваў кіраўніку падпісаць дакумент, у якім той абавязуецца прадаць сваю душу д’яблу за смерць сваіх ворагаў. Урэшце рэшт дакумет быў падпісаны, кіраўнік памірае ад інсульту,

15

д’ябал святкуе перамогу. Чалавек памірае не за тое, што забіў, а толькі за

тое, што хацеў забіць.

Умоўныя сітуацыі і матывы выкарыстоўвае ў сваёй фантастычнай навеле “Сустрэча з Ярасветам” (Маладосць. 1996. №11) Антон Кудлаты (Кудласевіч). Рознапланавая пабудова сюжэта дазваляе нам зірнуць на тэты свет

вачыма трохсотгадовага крумкача і даведацца пра трызненні паміраючага

чалавека. Інтымнасць пачуццяў аўтара прываблівае і інтрыгуе чытача.

Няўжо такое можна адчуваць, калі душа развітваецца з целам? З’яўляецца

думка, што нешта падобнае ты ўжо чуў ці чытаў, адразу прыгадваецца кніга

Р.Моўдзі “Жыццё пасля смерці”. A магчыма, гэта толькі багатая фантазія

А.Кудлатага прыдумала загадкавую істоту, імя якой Ярасвет. “Хто такі

Ярасвет? Што тэта за стварэнне? Можа ён бог? Але прадзед так і сказаў бы:

рыхтуйся да сустрэчы з богам, а то — "з Ярасветам...” I вось неспадзявана

пакой напоўніўся святлом. Здалося, што ў правым куточку пад столлю

ўзышло сонца. Стала ўтульна, суцішна і цёпла. Сонца струменілася дабрынёй. Лёгкае ласкавае пачуццё зыходзіла ад Яго і зычлівымі, мяккімі і далікатнымі хвалямі ахутвала чалавека. Яму на імгненне адкрыліся ўсе таямніцы...” . Падчас сустрэчы з Ярасветам галоўны герой схопліваў сутнасць усіх

з’яў і дзеянняў, адначасова бачыў пачатак і канец усяго існага. Чалавек

убачыў усё сваё мінулае жыццё, мог даведацца і пра будучае, але вырашыў

пажыць яшчэ і спасцігаць зямную мудраець па крупіцах. Пасля гэтай хваробы ён вельмі перамяніўея, пасля забыў сусгрэчу з Ярасветам і пачаў

жыць як i раней, і толькі стары, як жыццё, містычны крумкач усё жыццё

прылятаў, сядаў на таполю перад акном яго дома і чакаў смерці чалавека.

У жыцці адбываюцца самыя неверагодныя i фантастычныя рэчы, як,

напрыклад, у апавяданні Р.Баравіковай “Перакрыжаванне — 777” (“ЛіМ”.

1988. 16 снежня), дзе чалавек знайшоў вялікія грошы, але так i не змог

адчуць сябе шчаслівым.

У жанры сацыяльнай фантастыкі вытрымана кніга паэта і празаіка Алега

Мінкіна “Праўдзівая гісторыя Краіны Хлудаў: Кароткія антыўтопіі” (1994). У

творы захоўваецца дарэформенны правапіс. 'Аўтар імкнуўся арганічна

аб'яднаць у адно цэлае комплекс размаітых грамадска-філасофскіх ідэй з

сённяшнім днём” — як бы папярэджвае анатацыя да гэтай кнігі. А.Мінкін так

пабудаваў сюжэт, што ствараецца ўражанне ўяўнага падарожжа ў нейкую

прывідную краіну, месцазнаходжанне якой атаясамліваецца з дном. Ha матэрыяле міфічнай Краіны Хлудаў апрабоўваецца жыццяздольнаець і трываласць такой ідэі, як філасофская сутнасць грамадскага прагрэсу. Крытыка

адзначала відавочныя парапелі паміж “1984” Дж. Оруэла і “Краінай Хпудаў"

А.Мінкіна, звяртаючы ўвагу на тое, што Акіянія і Хлудзія ўваеабляюць тып

дзяржавы, які атрымаў назву таталітарнага. Лірычны і сімвалічны пачатак

спалучаюцца з будзённасцю, хронікаю і нават палітычным фарсам, за кошт

чаго аўтар хацеў дасягнуць гратэскнасці, рэльефнасці стылю. У кароткай

антыўтопіі “Стары дом” А.Мінкін спрабуе матэрыялізаваць сваю, як ён лічыць; навязлівую ідэю пра вяртанне чалавека да аднаго таго самага пункту,

у якім рэальнасць і сама чалавечая душа страчваюць сэнс і ператвараюцца

ў нейкі кангламерат абсурду і выпадковасці. ё н імкнецца даць адказ на

спрадвечныя пытанні жыцця: “Вяртаючыся да зыходнага пункту ўсіх сваіх

духоўных пошукаў — асаблівага “ab jove ргіпсірійт”(“пачатак пачаткаў”) — чалавек пачынае разумець, што сьвет па-за сьценамі “старога дому” — плоскасць бяз глыбежы, штосьці накшталт “дурной бясконцасці, калі карыстацца

матэматычнай тэрміналёгіяй. I яму застаецца толькі змірыцца, што “стары

дом” — гэта адзіна сапраўдны ягоны дом, зь якога ён ніколі ня выбавіцца.

Зрэшты, апошнім часам мне здаецца, што сама паўтаральнасць адзначанага мною тупіковага стану — гэта ці не падказка, што шукаць іншае ўстойлівае

прыстанішча, дзе мы ня будзем нудзіцца самімі сабою, дзе тоіцца ўсё істотнае для нас, незалежнае ад плоскасці быцця, — трэба па-за адмаўленьнем

"старога дому”, гэтай апошняй повязі, што лучыць нас ca сьветам. Можа

быць, менавіта там хаваецца новы жыцьцядайны сьвет, дзе усё раздробленае й разарванае сыходзіцца ў адно й набывае сапраўдны сэнс” . Проза

А.Мінкіна нечым нагадвае творы вялікага французскага мараліста Альбера

Камю. Зразумець жыццё, па Камю, гэта здолець адрозніць за пераменлівымі

малаверагоднымі воблікамі аблічча самаго Лёсу і вытлумачыць яго ў святле

16

апошняй рэальнасці нашага зямнога існавання. Не самы вясёлы афарызм

А.Камю: “Без роспачы ў жыцці няма і любові да жыцця"5 А.Мінкін пераасэнсоўвае па-свойму. Цела, дух, думку ён зводзіць у адзінае цэлае ў размове

пра самае галоўнае: пра радасць жыць i пра трагедыю жыцця.

Упэўнена сцвердзіў сябе ў сучаснай прозе Барыс Пятровіч (Сачанка).

Добра вядомыя яго зборнікі апавяданняў “Ловы” (1992), “Сон між пачвар"

(1994), “Фрэскі” (1997), дзе празаік псіхалагічна тонка абвастрае наша светаўспрыманне. ён стварае не толькі цікавыя рэалістычныя творы, але піша i

ўдумлівую фантастычную прозу. У апавяданні “Не пытайце, што будзе заутра" студэнтаў Юрася і Уладзю ўзяла ў палон сваёй прыгажосцю дзіўная

дзяўчына, якая аказалася іншапланецянкай. Яна разам з бацькамі павінна

выканаць Найвышэйшую волю Сусветнага супольніцтва: сабраць і захаваць, закансерваваць генатып зямляніна, пакуль ён беспаваротна не пашкоджаны. Іншапланецянка папярэдзіла і аб вялікай трагедыі, якая пагражае

Палессю. Безумоўна, Б.Пятровіч у гэтым прароцтве меў на ўвазе Чернобыль, што бязлітасна знішчае генафонд беларускай нацыі. Літаратуразнаўца А.Бельскі назваў гэтага маладога пісьменніка элітарным, які не баіцца

пісаць для вузкага кола чытачоў.

Як трапна заўважыў крытык С.Ханеня, “напрыканцы 90-х паняцце “віртуальная рэальнасць" стала не толькі ўвасабленнем камп’ютэрнай тэхналогіі,

але і філасофіяй, што дазваляе асэнсаваць свет знутры і звонку праз Minyлае і ў перспектыве”6. У новым празаічным зборніку "Фрэскі” Б.Пятровіч шукае іменна такую рэальнасць, абраўшы для гэтага форму сну. ён імкнецца

спасцігнуць новыя стылёвыя і вобразныя магчымасці адлюстравання свядомасці і падсвядомасці чалавека i свету, у якім ён жыве. Магчыма таму

дзеянне ў многіх творах “Фрэсак” адбываецца на сумежжы фантастычнасці i

явьі, закранае псіхалогію, а часам і фізіялогію чалавека. У апавяданні “Спакушэнне” Б.Пятровіч пераносіць свайго героя ў мікракосмас чалавечай душы, у сне-яве ён узнімаецца на ўзровень Самасці (адзінства свядомага i

бессвядомага). Аўтарскі жанравы наватвор-'трызненне” трапна перадае

падсвядомую прыроду такіх твораў, як “Жыццясон”, "Шчасце быць” і інш.

Умоўныя сітуацыі і матывы можна сустрэць у А.Глобуса, Л.Рублеўскай,

А.Казлова, А.Наварыча. Пераход рэальнасці ў казку, фантазію назіраецца ў

апавяданні “Упрочкі” П.Васючэнкі з кнігі “Белы мурашнік” (1993). Малады

хлопец Мікола трапляе ў тупіковае становішча ў цешчыным доме, дзе ўсё

здаецца фальшывым, нядобрым. Пасля сямейнай сваркі ён разам з такімі ж

гаротнікамі, як сам, каляднай ноччу ідзе калядаваць па мястэчку. У вобліку

фальклорных персанажаў — Жорава, Казы, Немца, — яны заходзяць у хаты,

дзе не жывуць, а проста на вачах паміраюць людзі, бо, на думку аўтара,

нішчаць сваю духоўнасць, развучыліся рабіць дабро. Калядоўнікі як бы

абуджаюць іх да жыцця; судакрануўшыся з забытым народным мастацтвам,

людзі пачынаюць ажываць, пачынае абуджацца душа, адраджацца ў сэрцы

забытая спадчына. Ane маскі, якія надзелі калядоўнікі, назаўсёды прырастаюць да іх твараў. “Нельга не пагадзіцца з думкай маладога пісьменніка,

якая так легка прачытваецца ў згаданым апавяданні: што народнае мастацтва, фалыспор, спрадвечныя маральна-этычныя традыцыі ўратуюць свет

і здольныя ўратаваць нас саміх ад духоўнай смерці, расчалавечвання," -

адзначае крытык Г.Тычка . У апавяданні-фантасмагорыі “Збыдлячэнне”

П.Васючэнка паспрабаваў уявіць карціну гібелі чалавецтва, якое губляе

рэшткі чалавечнасці ў распусце, п’янстве, абыякавасці ў адносінах адзін да

аднаго і ператвараецца ў быдла. Аўтар ізноў праводзіць думку аб жыццядайнай і жыватворнай сіле народнага мастацтва.

Маладыя пісьменнікі шукаюць выйсце з абсурднай рэчаіснасці нашых

дзён у свеце антыутопій. Так, герой фантастычнага апавядання А.Асташонка “Ператварэнне” ("ЛіМ”. 1991. 26 ліпеня), расчараваўшыся ў сучасным

нацыянальным руху, згодзен пайсці на эксперымент, нават, ахвяраваць

сваім жыццём дзеля абуджэння беларусаў. Чытачы таксама маюць магчымасць ператварыцца ў правізара і сустрэцца з Брэжневым ў апавяданні

Л.Дранько-Майсюка "Пра тое, як я аднойчы дзяжурыў у начной аптэцы”

("ЛіМ. 1990. 17 жніўня). У фантастычным "Дамавікамероне” А.Глобус антырамантычна трактуе тэму кахання, падменьваючы яе эротыкай.

17

Фантасты праяўляюць цікавасць не толькі да далёкага будучага, але і да

жыцця простага чалавека з яго думкамі і марамі. Да жанру фантастыкі

апошнім часам пачалі звяртацца і пісьменнікі-рэалісты, якія ўзнялі литературу гэтага кірунку на высокі ўзровень мастацкага мыслення. Дастаткова прыгадаць творы: “Чалавек з брыльянтавым сэрцам” Л.Дайнекі, “Кентаўры” BTiгевіча, "Блуканні па іншасвеце” Я.Сіпакова. У гэтых творах можна сустрэць

засцярогу наконт будучыні, параду своечасова адумацца і перастаць паволі

знішчаць сябе.

Відавочна, што жанр фантастыкі найбольш прыдатны для творчых навацый маладых пісьменнікаў: ён дазваляе эксперыментаваць, шукаць новыя

стылёвыя і вобразныя магчымасці адлюстравання рэчаіснасці і мар, паспрабаваць вынайсці рэцэпт змянення жыцця да лепшага становішча.

'Развадоўскі П. Фантазія пра першых людзей // Маладосць. 1996. №12. С.14.

2 К у д л а т ы A . Сусгрэча з Ярасветам // Маладосць. 1996. №11. С.52-53.

3MiHKiH A . Праўдзівая гісторыя Краіны Хлудаў:Кароткія антыўтопіі. Мн., 1994. С.144.

4Тамжа. С.139.

5 Камю Альбер. Избранное: Повести. Роман. Рассказы и очерки / Пер. с фр. Мн.,

1989. С.7.

Ханеня С. Падарожжа ў сны //ЛІМ. 1998. 30 касгрычніка. С.6.

7 T ы ч к а Г . Смех праз слёзы // Полымя. 1994. №1. С.234

***

Украинский советский писатель, критик и литературовед, доктор филологических наук, профессор, член Союза писателей Украины. Псевдонимы: М. Бровар, Микола Бровар, М. Руденчук. Первая публикация в прессе (1935), последняя (1981).

Одна из первых фантастиковедческих книг (в некотором смысле, до Брандиса, Ляпунова, и уж точно, до Бритикова).

Фантастика і реальність: Критичний огляд науково-фантастичної літератури / Худ. М. А. Страхольот. – К.: Радянський письменник, 1960. – 184 с. 3 крб. 60 к. 2 600 прим. (п) – підписано до друку 20.02.1960 р.

Вступ – с.3-11

На крилах народної мрії – с.12-24

«Прийдешність бачу я...» – с.25-37

Фантастика і реальність – с.38-131

Образ людини в фантастиці – с.132-157

Деякі питання побудови сюжету – с.158-182

У межах віртуального проєкту «АРХІВажлива СПРАВА» та з нагоди 110-річчя від дня народження українського письменника, критика і літературознавця Миколи Пилиповича Пивоварова (псевд. М. Бровар) (1910–1986) представляємо документи з його особового фонду (Ф. 1068), що зберігається у Центральному державному архіві-музеї літератури і мистецтва України.

Микола Пивоваров народився 7 грудня 1910 р. у с. Військове на Дніпропетровщині у родині сільського коваля. Освіту здобував у початковій і ремісничій школах. Потім до 1930 р. працював слюсарем на заводі в м. Одеса. У 1934 р. закінчив Київський державний університет, після чого рік працював вчителем української мови і літератури у педагогічному технікумі м. Шпола на Черкащині. У середині 1930-х рр. почав виступати як критик і літературознавець. З 1936 р. працював у Інституті української літератури ім. Т. Г. Шевченка АН УРСР. У роки Другої світової був у складі 143-ї Стрілецької дивізії. Після демобілізації продовжив працювати в Інституті української літератури на посадах старшого наукового співробітника відділу шевченкознавства (1946–1962), завідувача відділу бібліографії (1949–1950), заступника директора з наукової роботи (1950). Здобув звання доктора філологічних наук і професора. Від 1968 р. до 1986 р. був завідувачем кафедри філології Державного інституту театрального мистецтва ім. І. Карпенка-Карого.

Микола Пивоваров почав писати художню прозу у 1930 р. Дебютний твір – оповідання «Слава», надруковане в журналі «Шквал». Письменник друкувався в журналах «Шквал», «Металеві дні», «Молодняк», «Кривбас». З 1935 р. почав видавати критичні і літературознавчі праці. Він є автором низки статей про творчість І. П. Котляревського, Панаса Мирного, Б. Д. Грінченка, М. П. Кропивницького, І. С. Нечуя-Левицького, І. К. Карпенка-Карого та М. Л. Старицького. Було видано 6 книг Миколи Пивоварова: «Панас Мирний – великий письменник-реаліст» (1949), «Літературний рух у Галичині в 30-40-х рр. XIX ст.» (1950), «Панас Мирний – життя і творчість» (1954), «Проза Панаса Мирного 70-х рр.» (1959), «Майстерність психологічного аналізу» (1960), «Панас Мирний. Життєвий і творчий шлях» (1965). У 1963 р. він став одним з укладачів фундаментальної 5-томної праці «Українські письменники: «Біо-бібліографічний словник» (1960–1965 рр.). Також письменник відомий як автор першого дослідження української фантастики «Фантастика і реальність» (1960).

Життя Миколи Пивоварова обірвалося 13 вересня 1986 р.

Документи особового фонду М. П. Пивоварова, який налічує 77 од. зб. у складі 2 описів, були передані на постійне зберігання до ЦДАМЛМ України ним особисто у 1983 і 1986 рр. Вони охоплюють період з 1937 р. до 1986 р. Основний масив документів складають творчі матеріали (статті, рецензії, тексти виступів, доповідей, лекцій) та епістолярна спадщина М. П. Пивоварова. До складу фонду також входять матеріали до біографії, індивідуальні і групові фото письменника та підготовчі матеріали до його робіт.

Для оптимізації пошуку інформації про склад і зміст документів Архів-музей долучає відсканований опис особового фонду М.П.Пивоварова (ф. 1068, оп. 1, оп. 2) до інформаційного повідомлення проекту «АРХІВажлива СПРАВА».

Запрошуємо дослідників і шанувальників української літератури ознайомитись з документами у читальному залі Центрального державного архіву-музею літератури і мистецтва України.

Інформацію підготував науковий співробітник відділу використання інформації документів ЦДАМЛМ, канд. іст. наук Ігор Резнік.

https://csamm.archives.gov.ua/2020/12/07/...

М. П. Пивоваров. 1978 р. ЦДАМЛМ України, ф. 1068, оп. 1, од. зб. 39, арк. 4.

М. П. Пивоваров. Записки про українських письменників. Зошит. Автограф. 1955 р. ЦДАМЛМ України, ф. 847, оп. 1, од. зб. 625, арк. 1-2.

М. П. Пивоваров. Нотатки з питань літератури. Автограф. Б/д. ЦДАМЛМ України, ф. 1068, оп. 1, од. зб. 9, арк. 1.

М. П. Пивоваров. “Цензурні переслідування української літератури”. Стаття. Машинопис з рукописними правками. 25 березня 1960 р. ЦДАМЛМ України, ф. 1068, оп. 1, од. зб. 1, арк. 1.

М. П. Пивоваров. Рецензія на драму Я. Майстренка «Леся Українка». Автограф. 24 травня 1970 р. ЦДАМЛМ України, ф. 1068, оп. 2, од. зб. 2, арк. 17.

****

Фантастика в творчестве Николая Пивоварова (періодика):

В. Владко «Чудесний генератор»: [Рец. на однойменний роман] // Літературна критика (Київ), 1935, №1 – с.119-122 – [Під псевдонимом «М. Бровар»]

Герой радянської фантастики: [Рец. на роман В. Владка «Аргонавти Всесвіту»] // Літературна газета, 1941, 6 червня – с. – [Під псевдонимом «М. Руденчук»]

Науково-фантастичний жанр в українській радянській літературі // Вітчизна, 1954, №10 – с.140-150

Замітки про наукову фантастику: [Рец. на книгу М. Дашкієва «Торжество життя»] // Літературна газета, 1952, 8 травня – с.382

Науково-фантастичний жанр в українській радянській літературі: [Про твори М. Дашкієва] // Вітчизна, 1954, №10 – с.140-155

Фантастика і реальність: [Рец. на повість О. Бердника «Поза часом і простором»] // Вітчизна, 1960, №2 – с.209-210

Фантастику надихає сучасність: [До 60-річчя з дня народження В. Владка] // Літературна газета, 1961, 13 січня (№4) – с.3

Втілення людської мрії: [Передмова] // В. Владко. Твори в п’яти томах. Т.1: Аргонавти Всесвіту: Науково-фантастичний роман. – К.: Молодь, 1970 – с.5-19

***

М. Нечиталюк. У світі наукової фантастики: [«Фантастика i реальність»] // Жовтень, 1960, №12 – с.125-130

http://archivsf.narod.ru/1910/mikola_pivo...

фонд 1068 опис 1 справа 11 Лист Білецького О.І. — Пивоварову М.П. з додатком — статтєю про статтю С.М. Шаховського і М.П. Пивоварова "Науково-фантастичний жанр в українській радянській літературі".

фонд 1068 опис 2 справа 2 Рецензія на художній твір: повість М.О. Дашкієва "З бнзодні минулого"

фонд 1068 опис 2 справа 8 Список друкованих праць письменника Владка В.М.

Письмо академика А. Билецкого:

https://csamm.archives.gov.ua/2020/12/07/...

СТРАНА ПРОИЗВОДСТВА:

РОССИЯ

ГОД СОЗДАНИЯ:

2020

ДАТА ВЫХОДА:

23.10.2020

Видеостудия "Имаджинариум"

Автор — правообладатель: Любовь Сергеевна Дзись.

АВТОР СЦЕНАРИЯ:

ВАЛЕРИЙ ЗАХАРОВ

АКТЁРЫ/УЧАСТНИКИ ФИЛЬМА (ЕСЛИ ТАКОВЫЕ ЕСТЬ):

МИХАИЛ ЛОКШИН, АНАСТАСИЯ ПАШКОВА, ГАЛИНА ЛИХАЧЕВА, КРИСТИНА ВАСИЛЬЕВА, ИЛЬЯ АЛЕКСЕЕВ, АРСЕНИЙ ФУРСОВ, ЕКАТЕРИНА МАРФИНА, АЛЕКСАНДР КРОТОВИЧ, АЛЕКСЕЙ ЦАМУТАЛИ, ДМИТРИЙ РАНН, ПЁТР ФИЛИППОВ, ОЛЕГ ПЛАТОНОВ, ПАВЕЛ МАРИНИН, СЕРГЕЙ СЛАВЯНОВ, ВИТАЛИЙ САВИН, ДАНИИЛ ШМОРИН, ДМИТРИЙ МАРФИН, СВЕТЛАНА ФЁДОРОВА, АРТЁМ КАТАЕВ, КИРИЛЛ СЫЧЕВ, АРТЁМ БОРСУК, УЛЬЯНА ДЕЖКО, АЛЁНА ВАСИЛЬЕВА, ОСКАР БУРЖИМСКИЙ, МИХАИЛ ПЕРЕПЁЛКИН, ВИТАЛИНА КОБЫЛИНА, ВИКТОРИЯ МОЛОДОВСКАЯ, ВИТАЛИЙ САВИН, МИЛОСЛАВА ЛЕБЕДЕВА, ПОЛИНА НЫРКОВСАЯ

РЕЖИССЁР:

ЛЮБОВЬ ЛЕБЕДЕВА

РЕЖИССЁР-ОПЕРАТОР:

ВАЛЕРИЙ ЗАХАРОВ, АЛЕКСАНДР МОЛОКОВСКИЙ

ДЛИТЕЛЬНОСТЬ/ХРОНОМЕТРАЖ:

27:24